Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest państwową jednostką organizacyjną posiadającą osobowość prawną, zajmującą się gromadzeniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne obywateli oraz dystrybucją świadczeń (np. emerytur, rent, zasiłków chorobowych lub macierzyńskich) w wysokości i na zasadach ustalonych w przepisach powszechnie obowiązujących.
Doświadczenie w prowadzeniu działalności ubezpieczeniowej ZUS zbiera już od ponad 80-ciu lat. Powstał 24 października 1934 r. w wyniku decyzji prezydenta Ignacego Mościckiego o scaleniu pięciu wcześniej działających państwowych izb ubezpieczeniowych. Od chwili powołania jest jedną z najnowocześniejszych i najlepiej zorganizowanych tego typu instytucji na świecie.
Obecnie z usług ZUS korzysta około 24 mln klientów, co stawia Zakład w czołówce największych instytucji finansowych w Polsce. Środki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, których dysponentem jest ZUS, stanowią blisko 50 proc. zasobów pieniężnych państwa. Zakład nie prowadzi jednak własnej polityki finansowej i nie może samodzielnie ustalać np. wysokości składek lub świadczeń - politykę w tym obszarze kształtuje Parlament w drodze ustaleń ustawowych.
Zadania ZUS określa ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Należą do nich m.in.:
- realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, a w szczególności:
- opiniowanie projektów aktów prawnych z zakresu zabezpieczenia społecznego;
- realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych;
- wystawianie osobom uprawnionym do emerytur i rent z ubezpieczeń społecznych imiennych legitymacji emeryta-rencisty, potwierdzających status emeryta-rencisty;
- dysponowanie środkami finansowymi funduszów ubezpieczeń społecznych oraz środkami Funduszu Alimentacyjnego;
- opracowywanie aktuarialnych analiz i prognoz w zakresie ubezpieczeń społecznych;
- kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy;
- kontrola wykonywania przez płatników składek i przez ubezpieczonych obowiązków w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz innych zadań zleconych Zakładowi;
- wydawanie Biuletynu Informacyjnego;
- popularyzacja wiedzy o ubezpieczeniach społecznych.
Zakład wykonuje również zadania określone w innych ustawach lub zlecone przez inne instytucje, np. gromadzi dane osobowe płatników składek dla Narodowego Funduszu Zdrowia lub identyfikuje składki przesyłane na indywidualne konta w otwartych funduszach emerytalnych.
Realizacja zadań ZUS w obecnym kształcie systemu ubezpieczeń społecznych nie byłaby możliwa bez nowoczesnego wsparcia informatycznego. Od 1999 r. Zakład rozwija swój Kompleksowy System Informatyczny (KSI), który jest jednym z najbardziej zaawansowanych na świecie rozwiązań technologicznych zarówno pod względem ilości przetwarzanych i gromadzonych danych, jak i liczby bezpośrednich użytkowników. Każdego miesiąca KSI dokonuje ponad 100 mln operacji księgowych, a w jego bazie danych przechowywanych jest ponad 60 Terabajtów danych. W 2005 r. KSI zdobył główną nagrodę w konkursie eEurope Awards for eGovernment organizowanym pod auspicjami Komisji Europejskiej.
Zakład jest również pionierem w zakresie wprowadzania w Polsce usług typu e-goverment umożliwiających załatwianie spraw w formie elektronicznej (Platforma Usług Elektronicznych ZUS).
Dla realizacji swoich zadań ZUS zatrudnia ponad 46 tys. pracowników, rozmieszczonych w 43 oddziałach, 212 inspektoratach i 70 biurach terenowych w miastach w całym kraju.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w Koszalinie
ul. Fałata 30
75-950 Koszalin
www.zus.pl